HATAY Mustafa Kemal Üniversitesi Bitki Sıhhati Kliniği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şener Kurt, Türkiye’de daha önce görülmeyen ve turunçgillerde bir çeşit kansere neden olan hastalık tespit ettiklerini, üreticilerin yaptığı yanlış tedavi sonucu turunçgil üretiminin tehlike altında olduğunu söyledi.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi bünyesinde kurulan ve Türkiye’de tek olan Bitki Sıhhati Kliniği Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin Müdürü Prof. Dr. Şener Kurt, ‘Bitki Hastanesi’ olarak da bilinen merkezde, tüm şehirlerden gönderilen numuneleri inceleyerek bitki hastalıklarının teşhis ve tedavisi üzerine yaptıkları çalışmaları anlattı. Bu çalışma kapsamında dünyada bilinen ancak ülkede daha önce hiç görülmemiş bitki kanseri türünü tespit ettiklerini belirten Prof. Dr. Kurt, “Özellikle Hatay, Mersin, Adana ve Osmaniye bölgesindeki turunçgil üreticilerin başvuruları sonucunda yaptığımız incelemelerde ‘botryosphaeriaceae’ familyasından dünyada bilinen ancak bölgemizde daha evvel hiç görülmemiş kanser cinsini tespit ettik” dedi.
BAŞKA HASTALIKLARLA KARIŞTIRILIYORTespit edilen hastalığın, gelecekte büyük bir tehdit oluşturacağını öngördüklerini anlatan Kurt, “Burada dert şu, geçmişte bilinen kimi hastalıklar var. Üreticinin bildiği formuyla uç kurumasıyla ortaya çıkan, sakızlanma formunda görülen birtakım hastalıklar var. Yeni keşfettiğimiz kanser çeşidi de tıpkı belirtileri gösteriyor. Bu alanda turunçgil üreticilerimizin yanlışsız bilinen yanlışlarını vurgulamaya çalışıyoruz. Üretici bu hususta yanlış uğraş yapabiliyor. Yanlış gayret ve ağır bir kimyasal kullanımı sonucu eserlerde çok fazla tarım ilacı kalıntısı meseleleriyle karşılaşılabiliyor. Bunun sonucunda da hem eser ziyan görüyor hem de ihracat zahmeti yaşanabiliyor. Hakikat uygulama yapılması için hakikat teşhisin koyulması gerekiyor. Her iki hastalığın da mücadele yolu farklı. Hastalığın ayrımı lakin laboratuvar ortamındaki tahliller sonucu yapılabiliyor. Yanlış teşhis yaparsanız yanlış tedavi uygularsınız. Bunun sonucunda da başarısız sonuçlar görülebilir. Bölgemizde ağaç kayıpları oldu. Şayet uzman dayanağı alınmaz ise bunun artacağını düşünüyoruz” diye konuştu.’GELİŞİGÜZEL UYGULAMALARDAN KAÇINSINLAR’Hastalığın hızla yayıldığını belirten Kurt, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bahçe içi ve öbür bahçeye yayılmalar süratle gerçekleşiyor. Hastalık, budamayla, böceklerle, mekanik yolla, rüzgarla ve temasla yayılıp öbür yerlere taşınabiliyor. Yayılımın devam etmesi durumunda birçok alanda ağaç sökümleri gerçekleşebilir. Sökmekle kurtulamıyoruz. Sökülen ağaçlar da öteki ağaçlar için bir tehdit ögesi oluşturuyor. Zira hastalık öteki meyve ağaçlarına da sıçrayabilir. Kayısı, şeftali, elma, armut, zeytin, ceviz, badem üzere sert kabuklu meyve ağaçlarında da hastalık yapabilir. Yaptığımız TÜBİTAK projeleri ve tabip çalışmalarında bulguları net olarak ortaya koyup, bölge haritasını çıkardık. İtalya ile ortak yaptığımız görüşme ve çalışmalarda bununla ilgili yüksek sayıda bilgi var. Bunları kıymetlendiriyoruz. Bize başvuran üreticilerin bahçesine giderek yerinde tespit müşahede ve tahlil yapıp, örneklerimizi alıp merkezimize getiriyoruz. Son derece gelişmiş teşhis teknolojileriyle yanlışsız teşhis yapıp ona nazaran uğraş başlatıyoruz. Biz üreticimizin yanındayız. Rastgele uygulamadan kaçınsınlar. Hem etraf hem bitki sıhhati hem de ekonomik istikametten üreticimizin kasvet çekmesini istemiyoruz.”
Bölgede narenciye üretimi yapan çiftçi Edip Kılıç ise hastalık bulaşan birtakım ağaçlarını kaybettiğini, Bitki Sıhhati Kliniği Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne başvurarak hastalığın yayılımının durdurulduğunu ve tedavi edildiğini kaydetti.
